فناوریهای نوین در تولید، انتقال و ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
گاز طبیعی مایع‌شده ، نوعی گاز طبیعی برپایه عمدتاً متان است که از طریق سرد کردن شدید تا دمای منفی ۱۶۲ درجه سانتی‌گراد به مایع تبدیل می‌شود. این فرآیند باعث کاهش حجم گاز تا ۶۰۰ برابر می‌شود که ذخیره‌سازی و حمل‌ونقل آن را بسیار آسان‌تر می‌کند.
ال‌ان‌جی به‌عنوان یک منبع انرژی پاک و کارآمد استفاده می‌شود. چون گاز طبیعی به‌صورت فشرده حجم بالایی دارد و انتقال آن از طریق خط لوله همیشه امکان‌پذیر نیست. برای صادرات به مناطق دورتر (مثلاً از خاورمیانه به اروپا یا آسیا) گاز طبیعی را مایع می‌کنند تا حمل آن با کشتی‌های مخصوص (کشتی حامل گاز طبیعی مایع‌شده ) آسان‌تر شود.
تولید ال‌ان‌جی
برای تولید ال‌ان‌جی، چند فناوری مختلف و مراحل خاص وجود دارد که در ادامه به آنها پرداخته شده است.
1. مرحله اول: استخراج گاز طبیعی: اولین مرحله در تولید ال‌ان‌جی، استخراج گاز طبیعی از منابع زیرزمینی است. این گاز معمولاً از میدان‌های گازی یا میدان‌های نفتی استخراج می‌شود. این گاز طبیعی شامل متان، اتان، پروپان و دیگر هیدروکربن‌ها است که باید قبل از مایع‌سازی، تمیز و تصفیه شوند.
2. مرحله دوم: تصفیه گاز طبیعی: گاز طبیعی استخراج‌شده معمولاً حاوی ناخالصی‌هایی است که باید قبل از مایع‌سازی حذف شوند. این ناخالصی‌ها ممکن است شامل آب، گازهای اسیدی (مانند دی‌اکسید کربن و سولفید هیدروژن)، گرد و غبار و ترکیبات سنگین باشند. این مرحله شامل دو فرآیند اصلی است:
• جداسازی هیدروکربن‌های سنگین: گاز طبیعی باید از مواد سنگین‌تر مانند نفت خام و سایر هیدروکربن‌های مایع پاک شود.
• حذف ناخالصی‌های گازی: از فناوری‌هایی مانند جذب یا جذب مایع برای حذف گازهای اسیدی و دیگر ناخالصی‌ها استفاده می‌شود.
3. مرحله سوم: مایع‌سازی گاز طبیعی : پس از تصفیه، گاز طبیعی به‌طور مستقیم وارد فرآیند مایع‌سازی می‌شود. این مرحله نیاز به سیستم‌های سرمایشی خاصی دارد که گاز را به دمای بسیار پایین برسانند. برای انجام این کار از چندین تکنولوژی سرمایشی مختلف استفاده می‌شود که عبارتند از:
الف) فرآیندهای سرمایش چند مرحله‌ای : این فرآیند شامل استفاده از چندین کمپرسور و مبرد است که هرکدام به‌طور جداگانه گاز را سرد می‌کنند تا دمای آن، به نقطه مایع‌شدن برسد.
• فرآیندهای استفاده از مبردهای مختلف: در این روش، معمولاً از مبردهایی مانند پروپان، بوتان و متان به‌طور پیوسته برای کاهش دمای گاز استفاده می‌شود.
• سیستم‌های تبادل حرارتی: در این سیستم‌ها، گرمای گاز طبیعی به مبردهای سردتر منتقل می‌شود و گاز طبیعی در نهایت به دمای مایع‌سازی می‌رسد.
ب) فرآیندهای سرمایش تک مرحله‌ای : این روش معمولاً برای مقیاس‌های کوچکتر یا در مناطقی که فضای کمتری برای نصب تجهیزات وجود دارد، استفاده می‌شود. در این فرآیند، معمولاً از یک مبرد واحد برای کاهش دمای گاز طبیعی استفاده می‌شود.
ج) فرآیند زنجیره ای یا آبشاری( کسکید ): این سیستم سرمایش معمولاً از یک سری مبردهای مختلف در چندین مرحله برای کاهش دمای گاز استفاده می‌کند. این فرآیند به‌ویژه برای مایع‌سازی گازهای طبیعی با ترکیب‌های پیچیده یا متنوع مناسب است. در این روش، گاز طبیعی در هر مرحله با استفاده از مبردهای مختلف سرد می‌شود.
فناوریهای نوین تولید ال‌ان‌جی
واحدهای ال‌ان‌جی مقیاس کوچک : این فناوری به تولید ال‌ان‌جی در مقیاس‌های کوچکتر (کمتر از 1 میلیون تن در سال) اشاره دارد. برخلاف تأسیسات ال‌ان‌جی سنتی که نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارند، این واحدها برای کاربردهای محلی، صنعتی و حمل‌ونقل مناسب هستند. ویژگی‌های این فناوری به قرار زیر است:
• نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه کمتر
• مناسب برای مناطق دورافتاده (که فاقد زیرساخت‌های گازی هستند)
• کاهش نیاز به خطوط لوله پرهزینه
• امکان استفاده برای سوخت‌رسانی کشتی‌ها و وسایل نقلیه سنگین
فناوریهای پیشرفته مایع‌سازی گاز طبیعی
فرآیند AP-X: این فناوری توسط شرکت ایر پروداکتس برای افزایش ظرفیت تولید ال‌ان‌جی در واحدهای بزرگ توسعه یافته است. در این فرآیند، از یک چرخه اضافی سرمایشی برای بهبود بازدهی استفاده می‌شود. مزایای این فناوری به قرار زیر است:
• افزایش 30-50% ظرفیت تولید در مقایسه با روش‌های قدیمی مانند AP-C3MR
• کاهش مصرف انرژی
• کاهش هزینه‌های عملیاتی
واحدهای شناور تولید گاز طبیعی مایع‌شده : این فناوری به تولید ال‌ان‌جی بر روی دریا، بدون نیاز به تأسیسات زمینی اشاره دارد. در این روش، گاز مستقیماً از میدان‌های گازی در دریا استخراج و مایع‌سازی می‌شود. مزایای این فناوری به قرار زیر است:
• حذف نیاز به خطوط لوله پرهزینه برای انتقال گاز به خشکی
• امکان توسعه میدان‌های گازی کوچک و دورافتاده که ساخت تأسیسات زمینی در آنها غیراقتصادی است
• کاهش زمان اجرای پروژه‌ها
انتقال ال‌ان‌جی
1. حمل و نقل دریایی ال‌ان‌جی
این روش یکی از رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین روش‌ها برای حمل ال‌ان‌جی در مقیاس‌های بزرگ است. به دلیل اینکه ال‌ان‌جی معمولاً از کشورهای تولیدکننده مانند قطر، روسیه، و ایالات متحده به کشورهای مصرف‌کننده مانند ژاپن، چین، و هند منتقل می‌شود، این روش اهمیت ویژه‌ای دارد. مراحل این فرآیند به قرار زیر است:
1. تبدیل گاز به ال‌ان‌جی: اولین مرحله، تبدیل گاز طبیعی به مایع است. گاز طبیعی در دما و فشار عادی بسیار حجیم است و حمل آن از طریق خطوط لوله به مناطق دوردست ممکن نیست. بنابراین، این گاز در تأسیسات مخصوص واحد گاز طبیعی مایع‌شده به دمای منفی 162 درجه سانتی‌گراد سرد می‌شود و به مایع تبدیل می‌شود.
2. بارگیری در بندر: ال‌ان‌جی مایع شده پس از تبدیل، در تانک‌های مخصوص کشتی‌های ال‌ان‌جی بارگیری می‌شود. این کشتی‌ها معمولاً دارای تانک‌های عایق‌شده هستند که دما را در حد مطلوب نگه می‌دارند.
3. حمل و نقل دریایی: کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی به صورت معمول از کشتی حمل گاز طبیعی مایع‌شده استفاده می‌کنند. این کشتی‌ها دارای طراحی خاصی هستند که ظرفیت حمل ال‌ان‌جی را دارند. طراحی تانکرها به گونه‌ای است که نوسانات دمایی در طول سفر را کنترل می‌کنند و از تبخیر ال‌ان‌جی جلوگیری می‌کنند. این کشتی‌ها معمولاً برای عبور از اقیانوس‌ها و مسیرهای دریایی طولانی طراحی شده‌اند.
4. تخلیه در بندر مقصد: پس از رسیدن کشتی به بندر مقصد، ال‌ان‌جی از کشتی تخلیه می‌شود و به تأسیسات ذخیره‌سازی و یا کارخانه‌های تبدیل ال‌ان‌جی به گاز طبیعی برای توزیع به مصرف‌کنندگان منتقل می‌شود.
مزایا و معایب:
• مزایا:
امکان حمل مقادیر زیادی ال‌ان‌جی به مناطق دوردست.
کشتی‌های ال‌ان‌جی ظرفیت بالایی دارند، بنابراین این روش برای حمل و نقل تجاری بزرگ بسیار مناسب است.
کاهش هزینه‌ها در مقایسه با حمل و نقل از طریق لوله‌ها به دلیل نیاز به احداث زیرساخت‌های کمتر.
• معایب:
خطرات ایمنی: هرگونه نشت ال‌ان‌جی در شرایط بحرانی می‌تواند موجب انفجار یا آتش‌سوزی شود.
مصرف انرژی: کشتی‌های ال‌ان‌جی برای حرکت نیاز به سوخت دارند و این باعث افزایش مصرف انرژی و هزینه‌های سوختی می‌شود.
تأثیرات زیست‌محیطی: استفاده از کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی می‌تواند باعث آلودگی دریا و انتشار گازهای گلخانه‌ای شود.
2. حمل و نقل زمینی ال‌ان‌جی
حمل‌ونقل زمینی ال‌ان‌جی شامل استفاده از تانکرهای ویژه برای حمل ال‌ان‌جی از نقاط تولیدی به مناطق مصرف‌کننده است. این روش در مناطقی که امکان دسترسی به بنادر وجود ندارد یا در صورت نیاز به انتقال مقادیر کمتر، استفاده می‌شود. مراحل فرآیند به قرار زیر است:
1. حمل از تأسیسات ال‌ان‌جی: پس از تبدیل گاز به ال‌ان‌جی در تأسیسات خاص، ال‌ان‌جی در تانکرهای مخصوص برای حمل و نقل بارگیری می‌شود. این تانکرها برای نگهداری ال‌ان‌جی در دماهای بسیار پایین طراحی شده‌اند.
2. انتقال به مقصد: این تانکرها می‌توانند ال‌ان‌جی را از طریق جاده‌ها (حمل و نقل جاده‌ای) یا ریل (حمل و نقل ریلی) به مقصد منتقل کنند. این روش بیشتر برای انتقال ال‌ان‌جی به نواحی دور از بنادر یا به مناطق خاصی که به شبکه گاز دسترسی ندارند، استفاده می‌شود.
3. تخلیه و ذخیره‌سازی: پس از رسیدن به مقصد، ال‌ان‌جی تخلیه می‌شود و به تأسیسات ذخیره‌سازی منتقل می‌شود. از آنجا، ال‌ان‌جی می‌تواند به سیستم‌های گازرسانی شهری یا صنعتی وارد شود.
مزایا و معایب:
• مزایا:
امکان حمل ال‌ان‌جی به مناطق دوردست که به شبکه‌های لوله‌کشی گاز دسترسی ندارند.
مناسب برای مقادیر کوچک تا متوسط ال‌ان‌جی که نیاز به حمل در فواصل کوتاه‌تر دارند.
انعطاف‌پذیری در انتخاب مسیر و زمان حمل و نقل.
• معایب:
هزینه‌های بالاتر برای حمل مقادیر بزرگ، به دلیل محدودیت ظرفیت تانکرها.
سرعت کمتری نسبت به حمل و نقل دریایی دارد و برای مسافت‌های طولانی می‌تواند زمان‌بر باشد.
ممکن است به دلیل تعداد بیشتر مسیرها و توقف‌ها، هزینه‌ها و تأخیرها افزایش یابد.
فناوریهای نوین در انتقال ال‌ان‌جی
کشتی‌های ال‌ان‌جی با موتورهای دوگانه‌سوز : کشتی‌های مدرن ال‌ان‌جی به موتورهایی مجهز شده‌اند که می‌توانند هم از ال‌ان‌جی و هم از سوخت‌های فسیلی استفاده کنند. مزایای آن به قرار زیر است:
• کاهش مصرف سوخت‌های آلاینده.
• کاهش هزینه‌های عملیاتی.
• افزایش بهره‌وری انرژی.
خطوط لوله کریوژنیک : خطوط لوله کریوژنیک به لوله‌هایی گفته می‌شود که برای انتقال ال‌ان‌جی در دمای بسیار پایین در حدود منفی 162 درجه سانتی‌گراد طراحی شده‌اند. این لوله‌ها به گونه‌ای ساخته شده‌اند که کمترین میزان هدررفت انرژی و تبخیر ال‌ان‌جی را داشته باشند. ویژگی‌های آن عبارتند از:
• استفاده از مواد مقاوم در برابر سرمای شدید (مانند فولاد ضدزنگ با روکش عایق)
• جلوگیری از هدررفت ال‌ان‌جی در مسیر انتقال
• استفاده در پایانه‌های واردات و صادرات ال‌ان‌جی
سیستم‌های حمل و نقل زمینی ال‌ان‌جی : حمل ال‌ان‌جی با استفاده از کامیون‌های مخصوص و کانتینرهای ایزو عایق‌شده برای انتقال ال‌ان‌جی به نقاط مختلف استفاده می‌شود.
چالش‌های کلیدی در حمل و نقل ال‌ان‌جی
1. هزینه‌های بالای زیرساخت‌ها: ساخت تأسیسات ال‌ان‌جی و کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی نیازمند سرمایه‌گذاری بالا است.
2. مسائل ایمنی: ال‌ان‌جی به دلیل دمای بسیار پایین خود و احتمال تبخیر در شرایط خاص، می‌تواند خطرات زیادی ایجاد کند. نشت ال‌ان‌جی در صورت عدم رعایت استانداردهای ایمنی می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد.
3. اثر محیط‌زیستی: حمل ال‌ان‌جی از طریق کشتی‌ها و تانکرها، مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای را به همراه دارد. این مسئله به ویژه در کشتی‌های قدیمی‌تر بیشتر به چشم می‌آید.
4. تقاضای متغیر: تقاضا برای ال‌ان‌جی ممکن است در فصول مختلف سال و در مناطق مختلف متفاوت باشد، که نیاز به تطابق ظرفیت حمل و نقل با تقاضا را ایجاد می‌کند.
در نهایت، بسته به نیازهای خاص از جمله مسافت، مقدار ال‌ان‌جی موردنیاز و شرایط ایمنی، می‌توان از یکی از این دو روش یا حتی ترکیب آنها برای حمل و نقل ال‌ان‌جی استفاده کرد.
ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی یکی از جنبه‌های حیاتی در فرآیند حمل و نقل و توزیع گاز طبیعی مایع‌شده است. به دلیل اینکه ال‌ان‌جی در دمای بسیار پایین (حدود منفی 162 درجه سانتی‌گراد) ذخیره می‌شود، نیازمند فناوریهای خاصی است که بتوانند این دما را حفظ کرده و از تبخیر گاز جلوگیری کنند.
انواع ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
1. ذخیره‌سازی در مخازن تحت فشار (سطحی یا زیرزمینی)
این نوع ذخیره‌سازی معمولاً برای ذخیره مقادیر متوسط و بزرگ ال‌ان‌جی استفاده می‌شود و در تأسیسات پالایشگاهی یا پایانه‌های ال‌ان‌جی (که در بندرها قرار دارند) دیده می‌شود. مخازن ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی از دو نوع اصلی تشکیل می‌شوند:
• مخازن کروی : این نوع مخازن به دلیل طراحی کروی‌شان، توانایی تحمل فشارهای زیاد و ساختار مقاوم‌تری در برابر نیروهای خارجی دارند. در این مخازن، ال‌ان‌جی در دمای منفی بسیار پایین ذخیره می‌شود. این طراحی به حفظ دما و کاهش تبخیر کمک می‌کند.
• مخازن استوانه‌ای : این مخازن معمولاً برای ذخیره مقادیر بیشتری از ال‌ان‌جی در طول زمان استفاده می‌شوند. مخازن استوانه‌ای به صورت عمودی یا افقی ساخته می‌شوند و لایه‌های عایق در دیواره‌ها و کف آنها قرار دارند تا تبادل حرارتی را محدود کنند.
در هر دو نوع مخزن، عایق‌کاری ویژه برای جلوگیری از افزایش دما و تبخیر ال‌ان‌جی استفاده می‌شود. این عایق‌ها معمولاً از جنس مواد مقاوم به دمای پایین و گرما هستند، مانند پلی‌اورتان یا لایه‌های چندگانه که می‌توانند از تبادل حرارتی بین ال‌ان‌جی و محیط اطراف جلوگیری کنند.
2. ذخیره‌سازی در واحدهای ذخیره‌سازی شناور و گازی سازی مجدد
این روش برای ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی در دریا و در مکان‌هایی که امکان ایجاد تأسیسات ذخیره‌سازی زمینی وجود ندارد، استفاده می‌شود. کشتی‌های افاسآریو که مشابه کشتی‌های حامل ال‌ان‌جی هستند، می‌توانند ال‌ان‌جی را ذخیره کرده و در صورت نیاز به گاز طبیعی، آن را به حالت گاز تبدیل کرده و وارد شبکه توزیع کنند.
این کشتی‌ها مجهز به مخازن بزرگ ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی هستند که در شرایط مشابه مخازن ثابت، ال‌ان‌جی را در دما و فشار پایین نگه می‌دارند. افاسآریو ها به دلیل قابلیت جابجایی، می‌توانند در نقاط مختلف حرکت کنند و به تأسیسات ذخیره‌سازی ثابت در مواقعی که نیاز به ظرفیت اضافی وجود دارد، پیوست شوند.
3. ذخیره‌سازی در مخازن زیرزمینی
این نوع ذخیره‌سازی کمتر رایج است و بیشتر برای پروژه‌های خاصی که در آنها فضای کافی برای ذخیره‌سازی سطحی وجود ندارد، استفاده می‌شود. در این روش، مخازن ذخیره‌سازی به داخل زمین و در مناطقی مانند غارها یا سنگ‌های متخلخل ساخته می‌شوند. این روش مزایای خاص خود را دارد، زیرا می‌تواند در صورت استفاده از مکان‌های طبیعی، هزینه‌های ساخت و نگهداری را کاهش دهد.
4. ذخیره‌سازی در مخازن ویژه فشار کم
این روش برای ذخیره ال‌ان‌جی در دما و فشارهای نسبتا بالاتر از دمای بحرانی (دمای بالاتر از منفی 162 درجه سانتی‌گراد) استفاده می‌شود. معمولاً این نوع ذخیره‌سازی برای مقاصد خاص صنعتی یا مناطق خاصی که به سرعت نیاز به ال‌ان‌جی دارند، به کار می‌رود. در این نوع ذخیره‌سازی، ال‌ان‌جی نمی‌تواند به مدت طولانی نگهداری شود زیرا در دما و فشار بالاتر از حالت استاندارد، تبخیر آن سریع‌تر است.
فرآیندهای ذخیره‌سازی و نگهداری ال‌ان‌جی
1. حفظ دما: یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها در ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی ، حفظ دمای آن در دمای بسیار پایین است. برای این کار، از عایق‌های ویژه در ساخت مخازن استفاده می‌شود. عایق‌ها معمولاً به صورت لایه‌هایی از مواد غیر قابل انتقال حرارت طراحی می‌شوند تا مانع از ورود گرما به داخل مخزن و تبخیر ال‌ان‌جی شوند.
2. تبخیر و بازیابی گاز: در فرآیند ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی ، بخشی از گاز به طور طبیعی به دلیل گرمای محیط تبخیر می‌شود. این گاز معمولاً در دستگاه‌های بازیابی به گاز طبیعی تبدیل می‌شود و برای استفاده مجدد در فرآیندهای دیگر یا توزیع به شبکه گاز استفاده می‌شود.
3. کنترل فشار و دما: مخازن ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی به طور مداوم از نظر فشار و دما کنترل می‌شوند تا از هرگونه خطر نشت یا تغییرات غیرمجاز در ویژگی‌های ال‌ان‌جی جلوگیری شود. این سیستم‌های کنترل معمولاً به صورت اتوماتیک عمل می‌کنند و در صورت بروز مشکل، هشدار می‌دهند.
4. انتقال ال‌ان‌جی به سیستم‌های توزیع: پس از ذخیره‌سازی، ال‌ان‌جی ممکن است به سیستم‌های توزیع گاز طبیعی تبدیل شود. در این مرحله، ال‌ان‌جی به سیستم‌های بازگازسازی منتقل می‌شود که ال‌ان‌جی را دوباره به گاز تبدیل کرده و به شبکه گازرسانی فرستاده می‌شود.
فناوریهای نوین در ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
مخازن ذخیره‌سازی نسل جدید : این مخازن دارای دو لایه محافظتی (داخلی و خارجی) هستند که احتمال نشت ال‌ان‌جی را تقریباً به صفر می‌رسانند. ویژگی‌های آنها عبارتند از:
• لایه داخلی از فولاد نیکل‌دار ساخته شده که دمای منفی 162 درجه را تحمل می‌کند.
• لایه خارجی از بتن پیش‌تنیده است تا از ترک‌خوردگی جلوگیری شود.
• از تبخیر و کاهش هدررفت ال‌ان‌جی جلوگیری خواهد شد.
سیستم‌های جلوگیری از تبخیر : هنگامی که ال‌ان‌جی در مخازن ذخیره می‌شود، مقداری از آن تبخیر می‌شود. فناوریهای جدید این گاز تبخیرشده را دوباره به فرآیند تولید برمی‌گردانند. روش‌های این کار نیز به قرار زیر است:
1. استفاده مجدد از گاز برای تولید برق
2. برگشت گاز به خطوط انتقال ال‌ان‌جی
3. خنک‌سازی مجدد و ذخیره ال‌ان‌جی تبخیرشده
چالش‌ها و مسائل ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
1. تبخیر: در طول زمان، حتی با استفاده از بهترین فناوریهای عایق، مقداری از ال‌ان‌جی تبخیر می‌شود و باید این گاز بازیابی شود تا از هدر رفت انرژی جلوگیری شود.
2. هزینه‌ها: هزینه‌های سرمایه‌گذاری برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی و نصب تجهیزات عایق، به خصوص برای ذخیره‌سازی در مقیاس بزرگ، می‌تواند بسیار بالا باشد.
3. ایمنی: ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی نیازمند رعایت دقیق نکات ایمنی است، چرا که نشت یا تبخیر در محیط‌های باز می‌تواند خطرات بزرگی مانند انفجار یا آتش‌سوزی به دنبال داشته باشد.
تأثیر فناوریهای جدید بر تولید، ذخیره‌سازی و انتقال ال‌ان‌جی و نقش آن در تحولات جهانی تأمین گاز و امنیت انرژی
فناوریهای جدید ال‌ان‌جی باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها، کاهش آلایندگی و بهبود امنیت انرژی شده‌اند. این پیشرفت‌ها، کشورهای بیشتری را قادر ساخته‌اند که از ال‌ان‌جی به‌عنوان یک منبع قابل اعتماد و انعطاف‌پذیر برای تأمین انرژی استفاده کنند.
1. تأثیر فناوریهای نوین بر تولید ال‌ان‌جی
فناوری‌هایی مانند واحدهای شناور تولید ال‌ان‌جی، فرآیندهای پیشرفته مایع‌سازی مانند AP-X و AP-C3MR و واحدهای مقیاس کوچک باعث شده‌اند که تولید ال‌ان‌جی کارآمدتر، کم‌هزینه‌تر و در دسترس‌تر شود.
الف) افزایش تولید ال‌ان‌جی در مناطق دورافتاده: فناوری اف‌ال‌ان‌جی امکان توسعه میدان‌های گازی دورافتاده و دریایی را فراهم کرده است. به جای نیاز به ساخت تأسیسات گران‌قیمت در خشکی، ال‌ان‌جی مستقیماً روی دریا تولید و صادر می‌شود.
ب) کاهش هزینه‌های تولید: فناوریهای جدید در فرآیند مایع‌سازی گاز طبیعی باعث کاهش مصرف انرژی و افزایش ظرفیت تولید شده‌اند. همچنین فرآیند AP-X که در قطر استفاده می‌شود، ظرفیت واحدهای ال‌ان‌جی را تا 50% افزایش داده است.
ج) انعطاف‌پذیری بیشتر با واحدهای مقیاس کوچک: اس‌اس‌ال‌ان‌جی به کشورهایی که تقاضای کمتری دارند یا زیرساخت‌های گازی ضعیفی دارند، امکان استفاده از ال‌ان‌جی را می‌دهد.
2. تأثیر فناوریهای نوین بر ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی
فناوریهای پیشرفته در طراحی مخازن ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی ، مدیریت گاز تبخیری، و استفاده از واحدهای شناور ذخیره و بازگازسازی تأثیر قابل توجهی در بهبود عملکرد ذخیره‌سازی ال‌ان‌جی داشته‌اند.
الف) کاهش هدررفت ال‌ان‌جی با مخازن جدید (مخازن با محفظه کامل ) : طراحی مخازن جدید با لایه‌های عایق پیشرفته میزان تبخیر ال‌ان‌جی را به حداقل رسانده است.
ب) افزایش کارایی ذخیره‌سازی با سیستم‌های مدیریت گاز تبخیری: به جای هدررفت گاز تبخیری، از فناوری‌هایی مانند فشرده‌سازی مجدد گاز تبخیری برای استفاده مجدد از گاز تبخیری در نیروگاه‌ها یا بازگرداندن آن به فرآیند ال‌ان‌جی استفاده می‌شود.
ج) افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی و انعطاف‌پذیری با (افاسآریو) واحدهای شناور ذخیره‌سازی و بازگازسازی: این واحدها به کشورهایی که فاقد زیرساخت‌های گازی هستند، امکان دریافت ال‌ان‌جی و تبدیل آن به گاز طبیعی را می‌دهند.
3. تأثیر فناوریهای نوین بر انتقال ال‌ان‌جی
پیشرفت در کشتی‌های حمل ال‌ان‌جی، خطوط لوله کریوژنیک، و حمل‌ونقل زمینی ال‌ان‌جی باعث کاهش هزینه‌ها، افزایش ایمنی و بهبود بهره‌وری در زنجیره تأمین ال‌ان‌جی شده است.
الف) افزایش بهره‌وری با کشتی‌های مدرن ال‌ان‌جی: کشتی‌های Q-Max و Q-Flex قطر ۴۰٪ کارآمدتر از کشتی‌های قدیمی ال‌ان‌جی هستند. همچنین استفاده از موتورهای دوگانه‌سوز در کشتی‌ها، مصرف انرژی و آلایندگی را کاهش می‌دهد.
ب) کاهش هزینه‌های انتقال با خطوط لوله کریوژنیک: خطوط لوله کریوژنیک امکان انتقال ال‌ان‌جی در پایانه‌های واردات و صادرات را با کمترین میزان هدررفت انرژی فراهم کرده‌اند.
ج) افزایش انعطاف‌پذیری با کامیون‌های ال‌ان‌جی و کانتینرهای ایزو: در مناطقی که زیرساخت خط لوله ندارند، ال‌ان‌جی با کامیون و کانتینرهای ایزو حمل می‌شود.
4. نقش ال‌ان‌جی در تحولات جهانی تأمین گاز و امنیت انرژی
پیشرفت فناوریهای ال‌ان‌جی باعث افزایش نقش ال‌ان‌جی در امنیت انرژی و تغییرات ژئوپلیتیکی بازار گاز جهانی شده است.
الف) کاهش وابستگی به خطوط لوله و افزایش امنیت انرژی: ال‌ان‌جی به کشورها این امکان را داده است که بدون نیاز به خطوط لوله، گاز طبیعی را از تأمین‌کنندگان مختلف دریافت کنند.
ب) افزایش نقش ال‌ان‌جی در جایگزینی سوخت‌های آلاینده: ال‌ان‌جی به‌عنوان یک سوخت پاک‌تر، جایگزین زغال‌سنگ و نفت در تولید برق و حمل‌ونقل شده است.
ج) افزایش رقابت در بازار انرژی: با رشد تولید ال‌ان‌جی در کشورهای مختلف مانند آمریکا، قطر، استرالیا و روسیه، بازار ال‌ان‌جی رقابتی‌تر شده و قیمت‌ها تثبیت شده است.
د) افزایش تاب‌آوری انرژی در بحران‌های جهانی: ال‌ان‌جی به کشورها کمک کرده است که در شرایط اضطراری، منابع متنوعی برای تأمین گاز داشته باشند.
جمع‌بندی
• فناوریهای نوین در تولید، ذخیره‌سازی و انتقال ال‌ان‌جی باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و گسترش استفاده از ال‌ان‌جی در سراسر جهان شده‌اند.
• ال‌ان‌جی به‌عنوان یک منبع انرژی کلیدی، نقش مهمی در امنیت انرژی جهانی ایفا می‌کند و وابستگی کشورها به خطوط لوله گاز را کاهش داده است.
• افزایش تولید ال‌ان‌جی و توسعه زیرساخت‌های آن، باعث شده است که بازار انرژی جهانی متنوع‌تر و انعطاف‌پذیرتر شود، که این امر نقش مهمی در تحولات ژئوپلیتیکی دارد.
• در نتیجه، ال‌ان‌جی نه‌تنها یک سوخت جایگزین برای کاهش آلایندگی است، بلکه یک ابزار استراتژیک برای تأمین امنیت انرژی در سطح جهانی محسوب می‌شود.
